İnsanların Kur’ân’ı anlamaktan uzaklaşmaları, daha ilk nesillerden itibaren endişe konusu olmuştu.
“Kur’ân anlaşılmak için indirildi. Fakat biz Müslümanlar Kur’ân’ın kıraatini ibadet haline getirdik” diyordu ilk nesil sûfîlerinin önde gelenlerinden Fudayl b. İyaz.
Oysa İslâmın ilk nesillerinde dinini öğrenme yöntemi daima Kur’ân ile başlamak, onu anlayıp hayatına yansıtmaya çalışmak şeklinde olmuştu.
Bir Ayet Bir Hadis programının 31. bölümünde bu yöntemin önemi ve özellikleri üzerinde durduk ve şu tespitleri yaptık:
Dini öğrenmek için işe Kur’ân’dan başlamayı öngören bu yöntem, her şeyden önce, hayata bir bütün halinde bakma ve hayatın bütün alanlarında Rabbiyle bağlantı kurma alışkanlığı sağlar. Bu bütünlük içinde güneşten, yıldızlardan, yağmurdan, bitki ve hayvanlardan tutun, insanın en gizli bir fısıltısına, ailesi ile ilişkilerine, yetim ve yoksullara karşı sorumluluklarına varıncaya kadar her türlü ilişki ve faaliyetlerine nüfuz eden bir ruhu insana kazandırır.
Dinin emir ve yasakları da Kur’ân’dan başlamak suretiyle öğrenildiği zaman bir ruh kazanır. Onun için, ilmihal bilgilerinde de en doğru ve verimli yol, bunları Kur’ân’dan başlamak suretiyle öğrenmek, ruhunu kavradıktan sonra ayrıntıları için sair kitaplara başvurmak olmalıdır.
Bütün bunlar için Kur’ân-ı Kerim meallerini tefekkürle okumak ve üzerinde çalışmak icap eder. Herşeyden önce, insan, Rabbiyle iletişim halinde bulunduğunu dikkate almalı, her bir âyetin, her bir öğütün, her bir emir veya yasağın doğrudan doğruya Ondan geldiğini düşünmelidir.
Böyle bir halet-i ruhiye, ancak Kur’ân’ın kendi muhtevası ve bütünlüğü içinde kazanılabilir. Tefsirlerde bu muhteva bütünlüğü korunmadığı ve müfessirin kendi sözü de işin içine fazlasıyla karıştığı için, aynı sonucu onlardan bekleyemeyiz. Onun için, tefsirlere ancak anlaşılmasında güçlük çekilen hususların açıklaması için ara sıra başvurulmalı, günlük hayatımızın bir parçası haline gelmesi gereken Kur’ân çalışmaları ve tefekküratı ise mealler üzerinden yürütülmelidir.
Bu konuyla ilgili âyet ve hadislerden örneklerin yer aldığı programın video kaydını buradan izleyebilirsiniz:
https://www.youtube.com/watch?v=n_ANgY_f4Jc&t=1188s
Her hafta canlı olarak yayınlanmakta olan Bir Ayet Bir Hadis programına ait duyuruları almak için youtube.com/yazarümitşimşek kanalına abone olmayı unutmayınız.