Halk arasında “pazarlık sünnettir” şeklinde yerleşmiş bulunan
anlayış, gerçeği aksettirmiyor. Bilâkis, “önce bir rakam verip sonradan yavaş
yavaş fiyatı indirmek ve yükseltmek” şeklindeki yaygın uygulama, Resulullah tarafından
men’ edilmiş bulunuyor.
Bir Ayet Bir Hadis programının 13. Bölümünde okuduğumuz hadis-i şerifte, ticaretle meşgul olan Kayle adındaki bir kadın, bu konuda Resulullaha sorduğu soruyu ve aldığı cevabı şu şekilde açıklıyor:
Birgün umre yaptığı bir sırada Resulullah’ın (s.a.v.) yanına vardım ve dedim ki:
“Ya Resulallah, ben mal alıp
satan bir kadınım. Birşeyi satın almak istediğimde, vereceğim fiyattan daha
aşağısını teklif ediyorum, sonra da o fiyata varıncaya kadar yükseltiyorum.
Birşey satmak istediğim zaman da düşündüğüm fiyattan daha fazlasını söylüyorum,
sonra o fiyata gelinceye kadar düşürüyorum.”
Resulullah “Öyle yapma, yâ
Kayle,” buyurdu. “Birşey satın almak istediğinde, sen vermek istediğin fiyatı
söyle, ister o şey sana verilsin, ister verilmesin. Birşey satmak istediğin
zaman ise, satsan da satamasan da düşündüğün fiyatı söyle.” (İbn Mâce, Ticârât:
29).
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu da 12 Eylül
2020 tarihli fetvasında, pazarlık yapmanın sünnet olmadığı şu şekilde açıklanıyor:
Pazarlık yapmak öteden beri
alışverişte uygulanagelmiştir. Ancak bu uygulamanın dürüstlük, karşılıklı rıza,
hakkaniyet, güvenilir olma gibi ilkeler gözetilerek yapılması gerekir.
Resulullah (s.a.s.)’in (Ebu Davud, Buyu’, 7) ve ashabının (Buhari, Buyu’, 67,
Hiyel, 14; Ebu Davud, Akdiye, 20) alışverişlerde pazarlık yaptığı bilinmekle
birlikte bu husus bağlayıcı bir kural haline getirilmemiştir. Bu itibarla
alışverişlerde pazarlık yapmak mubahtır.
Öte yandan nasıl olsa pazarlık
yapılacak diye malın fiyatını fahiş olarak yüksek tutmak dinen uygun bir
davranış olmadığı gibi pazarlık sünnet diyerek malın değerini çok aşağıya
düşürmek için uğraşmak da uygun değildir.
Bu konuyu, ayrıntıları ve gerekçeleri ile birlikte 7 Kasım
Salı akşamı yayınlanan Bir Ayet Bir Hadis programının 13. bölümünde ele almış
bulunuyoruz. Bu bölümün video kaydını bu bağlantıdan izleyebilirsiniz:
https://www.youtube.com/watch?v=-HpSFGWXROo&t=16s
Bu programı düzenli olarak izlemek ve yayınlardan haberdar
olmak için kanalımıza ücretsiz olarak üye olmayı unutmayınız.
