Kur’ân’ın Yusuf aleyhisselâmdan naklen bize öğrettiği bir gerçek var: “Nefis daima kötülüğü emreder.” (Yusuf, 12:53).
Bu âyet-i kerimeyi tek başına ele alırsak, nefis karşımızda bir kötülük sembolü olarak belirecektir. Ancak bir başka âyet, nefsi bu şekilde algılamamıza imkân vermiyor. Fecr sûresinin sonunda yer alan bu âyet, nefsi Allah’ın rızası ve Cennet ile müjdeliyor:
Ey [iman ve itaatle] huzura ermiş olan nefis!
Sen ondan hoşnut, O senden hoşnut, Rabbine dön.
Kullarıma katıl.
Ve Cennetime gir.
Fecr, 89:27-30
Bir Ayet Bir Hadis programının 38. bölümünde nefsi bu yönleriyle kısaca ele aldık ve şu sonuçlara vardık:
Yeryüzü insan nefsinin hoşlandığı şeylerle doldurulmuş, bunlardan bir kısmı insana helâl kılınmış, bir kısmı da yasaklanmıştır.
Nefsin ölçüsü zevktir; yönetimi ele geçirdiği takdirde zevklerinin peşine düşer. Zararlı-faydalı, haram-helâl ayırımı yapmaz, akıl ve kalbin paylarını umursamaz. Sonunda insan, Rabbinin emrini dinler gibi nefsinin emri altında hareket eden bir varlığa dönüşür. Nefis insanın değil, insan nefsin âleti olur.
Özetle: Eğer nefis emredici olur ve yönetimi ele geçirirse, insanın benliğinde tanrılaşır ve onu itaati altına alır, her türlü arzusunun peşinde seve seve koşturur.
Heva ve hevesini tanrı edineni gördün mü?
Furkan, 25:43; Casiye, 45:23
Doğru olan: Nefis akıl ve kalbin yönetimi altında nimetlere yönelmelidir. Bu takdirde, Rabbinin ikramlarını tadarak insanı marifetullaha ve şükre sevk eden bir âlet olur.
İnsanın nefsi Rahmâniyetin cilveleriyle,
kalbi Rahîmiyetin tecelliyatıyla nimetlendikleri gibi,
aklı da hakîmiyetin letaifi ile zevk alır, telezzüz eder.
Bediüzzaman Said Nursî
Sonuç: Nefis, bizzat kötü bir varlık değildir, ama kötü bir yöneticidir. İyi bir yönetim altında çok değerli bir mevki kazanabilir ve peşinde koştuğu zevklerin çok daha üstünlerine erişebilir. Âyetteki müjdenin muhatabı, işte böyle bir nefistir:
Ey [iman ve itaatle] huzura ermiş olan nefis!
Sen ondan hoşnut, O senden hoşnut, Rabbine dön.
Kullarıma katıl.
Ve Cennetime gir.
Fecr, 89:27-30
* * *
Programın kesintisiz kaydını şu adresten izleyebilirsiniz:Salı günleri 20:45-21:15 arasında www.youtube.com/@yazarumitsimsek kanalından canlı olarak yayınlanan Bir Ayet Bir Hadis programı ile ilgili duyuruları almak için bu kanala ücretsiz olarak üye olmayı unutmayınız.
